بیری ئازاد و پڕوپاگەندەی فەرمی

نووسیی: بێرتراند ڕەسڵ بیری ئازاد و پڕوپاگەندەی فەرمی مۆنکیوە کۆنوەی [نوسەری ئەمریکی ١٨٣٢ – ١٩٠٧]، کە ئەمڕۆ بۆ یادی ئەو لێرە کۆبوینەتەوە، ژیانی تەرخان کرد بۆ دوو بابەتی گرنگ: بیری ئازاد و ئازادیی تاک. دەربارەی هەریەک لەم دوو بابەتە، لە کاتی ئەوەوە تا ئێستا شتێک بەدەست هاتوە، بەڵام شتێکیش لەدەست چوە. ترسە تازەکان، کەمێک جیاواز … بەردەوام بە لە خویندنەوەی بیری ئازاد و پڕوپاگەندەی فەرمی

سەرکەوتنی گەمژەیی – وەرگێڕان بە مەکینە

نوسینی بێرتراند ڕەسڵ وەرگێڕانی مەکینەی گوگڵ دەقی سەرچاوە: https://russell-j.com/0583TS.HTM ئەوەی لە ئەڵمانیا ڕوودەدات، بابەتی گەورەترین نیشانەیە بۆ هەموو جیهانی شارستانی. بە درێژایی سەد و پەنجا ساڵی ڕابردوو، تاکە ئەڵمانییەکان زیاتر لە تاکەکانی هەر وڵاتێکی دیکە کاریان بۆ زیاترکردنی شارستانیەت کردووە؛ لە نیوەی کۆتایی ئەم قۆناغەدا، ئەڵمانییەکان، بەکۆمەڵ، بە هەمان شێوە کاریگەر بوون لە دابەزینی شارستانیەتدا. … بەردەوام بە لە خویندنەوەی سەرکەوتنی گەمژەیی – وەرگێڕان بە مەکینە

باوەڕ بکەم یان نە؟

لە ویکیپیدیای سۆرانییەوە: بێرتراند ڕەسڵ "ئەوەی پێویستمان پێیەتی ویستی باوەڕکردن نیە، بەڵکوو ویستی دۆزینەوەیە." لە ١٨٩٦دا ویلیام جەیمس، فەیلەسوفی ئەمریکی دەربارەی "ویستی باوەڕکردن" نوسیویەتی. لای بێرتراند ڕەسڵ "ویستی گومانکردن" ڕاستە/باشترە. جەیمس ئەوکات ئەنوسێت کە مرۆڤ ئازادە لەوەی کاتێک بەڵگەشی لەبەردەستدا نەبێت یان کەمێک ھەبن، بیەوێت باوەڕ بە شتێک بکات، بۆ نمونە مەسیحەیەت، تەنھا لەبەر ئەوەی … بەردەوام بە لە خویندنەوەی باوەڕ بکەم یان نە؟

خوێندنی زانکۆ

نوسینی: بێرتراند رەسڵ، ١٩٥٩ خوێندن بە گشتی بابەتێکی یەکجار گەورە و ئاڵۆزە کە چەندین کێشە لەخۆ ئەگرێت. لەم نوسینەدا، پێشنیار ئەکەم، باسی هەندێکیان بکەم لەوانە گونجاندنی خوێندنی زانکۆ لە هەلومەرجە مۆدێرنەکاندا. زانکۆ دامەزراوەیەکە بەشێوەیکی بەرچاو کۆنە. زانکۆکان لە سەدەی بیستەم و سیازدەهەمدا گەشەیان کرد لە خوێندنگا مەسیحیەکاندا کە خواناسە کۆنەکان فێری هونەری "جەدەل/دیالەکتیک" کردن بوون. … بەردەوام بە لە خویندنەوەی خوێندنی زانکۆ

مرۆڤ = غەریزە + ئەقڵ + ڕۆح

لە کتێبی "پیاوان بۆچی شەڕ ئەکەن: ڕێگایەک بۆ کۆتایی هێنان بە جەنگی نێونەتەوەیی"دا ڕەسڵ کە خۆی هەردوو جەنگە جیهانیەکەی بینیوە و سەرسەختانە ئاشتیخواز و دژی چەکی ئەتۆمی بوو لەگەڵ ئەنیشتاندا، باسی سێ سەرچاوەی کردارەکانی مرۆڤ ئەکات و ئەڵێ کە کەمێ سەختە لەیەکیان جیا بکەینەوە بەڵام سێ ناویان هەیە. ئەوانیش: غەریزە ئاژەڵیەکانمان، ئەقڵ، و سێیەمیش ڕۆح … بەردەوام بە لە خویندنەوەی مرۆڤ = غەریزە + ئەقڵ + ڕۆح

خۆشەویستی، زانین و بەزەیی

سێ سۆز، سادە و یەکجار بەهێز حوکمی ژیانمی کردوە: حەسرەتی خۆشەویستی، گەڕان بەدوای زانین، و دەردەسەری تەحەمولنەکراوی مرۆڤایەتی. ئەم سۆزانە، وەک ڕەشەبای بەهێز، هەڵیگرتوم و بردومی، بە ئاراستەی نەگۆڕدا، بەسەر دەریایەک لە چەرمەسەری، تا گەشتوم بە کەناری بێهیوایی.  وێنەیەکی گوگڵ بۆ گەڕانی "موچەی خانەنشینی" ڕۆژی ٩-١٢-٢٠٢٠ گیراوە بەدوای خۆشەویستیدا گەڕاوم، چونکە، یەکەم شت مەستی ئەهێنێ … بەردەوام بە لە خویندنەوەی خۆشەویستی، زانین و بەزەیی

داهێنان بکە با دڵت خۆش بێ

"ئەکرێ دوو جۆر شتی چاک جیا کەینەوە، لەگەڵ دوو بۆهاتن (غەریزە). شتی چاک هەن کە ئەکرێ کەسانێک ببنە خاوەنیان و بیبەن بۆ خۆیان، شتانی چاکی تریش هەن کە ئەکرێ هەموان وەک یەک خاوەنیان بین. خواردن و جلوبەرگی پیاوێک هی کەسێکی تر نیە، ئەگەر هاتو دابینکردنیان کەموکوڕی تیابوو، ئەوا ئەوەی کەسێک هەیەتی لەسەر حیسابی کەسێکی تر … بەردەوام بە لە خویندنەوەی داهێنان بکە با دڵت خۆش بێ

ئایدیاڵ چیە؟

ئایدیاڵ چیە؟ وێنەیەکی خەیاڵی مەدینە فازیلەکەی ئەفلاتوون وشەی ئایدیاڵ ئەکاتە نمونەیی، خەیاڵی. لە فیکر و فەلسەفەدا بابەتێکی ئەبوایە سادە بوایە، بەڵام جاروبارە هەست ئەکەی زۆر قوڵە. لێرە ناتبەم بۆ ئەو دۆڵ و نشێوە و هیوادارم سادەی بکەمەوە بۆت. چونکە خۆشم بە ناچاری هەندێ شت دیراسە ئەکەم ئەگینا چاک ئەزانم تەنها کات کوشتنە و خەڵکانێک کە … بەردەوام بە لە خویندنەوەی ئایدیاڵ چیە؟

جۆرەکانی دەسەڵات چین لای ڕەسڵ؟

کتێبی "دەسەڵات: شیکارێکیی کۆمەڵایەتیی نوێ"ی ڕەسڵ ئەخوێنمەوە. لەوانەیە چەن بابەتێکی تریشی لەسەر بنوسم. بۆ ئاسانکاری و وێناکردنی جۆرەکانی دەسەڵات، ڕەسڵ ئەڵێ: "کاتێ بەرازێک بە گوریسێک لە ناو قەدی هەڵواسرێ بە کەشتیەکدا و بزریکێنێ، ئەوە دیارە دەسەڵاتی فیزیایی ڕاستەوخۆ ئاراستەی جەستەی کراوە. لە کاتێکدا، ئەگەر گوێدرێژێکی ئاسایی بە شوێن گێزەرێکی ئاسایی بکەوێ، وای لێ حاڵی ئەبین … بەردەوام بە لە خویندنەوەی جۆرەکانی دەسەڵات چین لای ڕەسڵ؟

چۆن بگۆڕێین (2) – سادەتر

ئەگەر وابێ مرۆڤ کردارەکانی لە "ویست" و "پاڵنەر"ەوە سەرچاوە بگرێ، * 1. دیارە ئێمەمان نە خاوەنی ویستین، وە نە پاڵنەرەکانیشمان هی ئەوەیە شتانێک بکەین ویست و پاڵنەرەکانمان پێی مورتاح بن، بە مەعنایەکی تر "سەرکەوتوو" بین. 2. ئەمە چ تاک چ کۆ. دەی باشە، بەچی دروست ئەبێ‌ ئەم ویست و پاڵنەرانە؟ بە تەئکید ئەبێ‌ گۆڕانکاریەک لە … بەردەوام بە لە خویندنەوەی چۆن بگۆڕێین (2) – سادەتر