بیری ئازاد و پڕوپاگەندەی فەرمی

نووسیی: بێرتراند ڕەسڵ بیری ئازاد و پڕوپاگەندەی فەرمی مۆنکیوە کۆنوەی [نوسەری ئەمریکی ١٨٣٢ – ١٩٠٧]، کە ئەمڕۆ بۆ یادی ئەو لێرە کۆبوینەتەوە، ژیانی تەرخان کرد بۆ دوو بابەتی گرنگ: بیری ئازاد و ئازادیی تاک. دەربارەی هەریەک لەم دوو بابەتە، لە کاتی ئەوەوە تا ئێستا شتێک بەدەست هاتوە، بەڵام شتێکیش لەدەست چوە. ترسە تازەکان، کەمێک جیاواز …

داهێنان بکە با دڵت خۆش بێ

"ئەکرێ دوو جۆر شتی چاک جیا کەینەوە، لەگەڵ دوو بۆهاتن (غەریزە). شتی چاک هەن کە ئەکرێ کەسانێک ببنە خاوەنیان و بیبەن بۆ خۆیان، شتانی چاکی تریش هەن کە ئەکرێ هەموان وەک یەک خاوەنیان بین. خواردن و جلوبەرگی پیاوێک هی کەسێکی تر نیە، ئەگەر هاتو دابینکردنیان کەموکوڕی تیابوو، ئەوا ئەوەی کەسێک هەیەتی لەسەر حیسابی کەسێکی تر …

شۆرتە گەورەکە

دکتۆر مایکڵ بەری (بێری) بە پێی پەتی لە ٢٠٠٥ پێشبینی داڕووخانەکەی ٢٠٠٨ ئەکات لە فلیمی "شۆرتە گەورەکە". شۆرت بەمانا کوردیەکەی شۆرتی کارەبا. https://www.youtube.com/watch?v=vgqG3ITMv1Q لە فلیمە دۆکومێنتاریەکەدا، سێ کەسی/کۆمپانیای جیاواز ئەیانزانی ئەو هەموو قەرزە بۆ کڕینی خانووبەرە هەرەس ئەهێنێت و لە پشتیەوە کۆمەڵێ دز و جەردەی گەورە هەن. تەبیعی لە کالیفۆرنیاوە تا جەزیرە دەستکردەکانی دوبەی ئەمە …

سەرمایەداری چیە؟

بۆ من کە کاتێکی وا شک نابەم بۆ زۆرێک لەم بابەتانەی لەسەریان ئەنوسم، ڕای کەسێک یان بیردۆزێک بەسە پەسەند بێ لەلام تا ئەوکاتەی شتێکی باشتر یان ڕاست ئەکرێتەوە بۆم. لەگەڵ وتنی ئەمەشدا ڕاستیەکەی تا ئێستا دانەنیشتووم خوێندنەوەیەکی قوڵ بۆ سەرمایەداری بکەم. بەڵام هەمیشە بناغەی سەرمایەداری یان کەپیتاڵیزمم بە پێناسەکەی خۆی وەرگرتوە کە لە ئۆکسفۆردیش ئەمەیە: …

کورتە وەڵامێک بۆ مایکڵ ڕووبین

پرۆژەیەک هەیە بەناوی LongNow ، یەک شتت فێر ئەکەن: درێـــــــــژ ببینە و بیرکەرەوە کێشەکان بچوک ئەبنەوە و سادە ئەبنەوە لات. جا من کاتم نیە خۆ بە فەیلەسوف زانی وەک مایکڵ ڕوبن بە تێر و تەسەلی زانستیانە هەڵتەکێنم بەڵام وام ئەزانی ڕاستگۆیە تا ئەم ڕاپۆرتە سەدو قسور پەڕەییەی. گوایە کەس ئەقڵی بەوە نەشکاوە بیر لە دوای سەربەخۆبوونی کورد …